ฟ้ามืดเร็วขึ้น ลมเหนือเริ่มโชย เข้าฤดูปลายฝนต้นหนาว ฤดูกาลเกิดขึ้นได้อย่างไร?

ประเทศของเราในปลายเดือนกันยายนต่อเดือนตุลาคม เรามักจะเรียกว่าเป็นช่วงปลายฝนต้นหนาว ฝนกำลังจะลาเราไป (แต่ก็ตกหนักอยู่)และลมหนาวเริ่มโชยมาให้เรารู้สึกว่า ความสุขจากอากาศเย็นและบรรยากาศปลายปีกำลังจะมาแล้วพร้อมๆกับที่ประเทศส่วนมากกำลังเข้าสู่ฤดูหนาว และจะหนาวมากที่สุดกันราวเดือนธันวาคม

แต่ประเทศออสเตรเลียกลับมีภาพที่แตกต่างจากที่อื่นคือ มีอากาศร้อนจัด แต่ซานตาคลอสก็ต้องใส่เสื้อกันหนาวมาในวันคริสต์มาส ที่เป็นวันที่ร้อนที่สุดของประเทศออสเตรเลีย (ไม่งั้นคนจะไม่รู้จัก) ปีใหม่ของออสเตรเลียร้อนมากๆครับ

——————————————————————————

และในวันที่โลกส่วนมากเค้าร้อนกัน แต่ ประเทศออสเตรเลียกลับเป็นฤดูหนาวและหนาวมากกว่าที่อื่นด้วย  ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น ทำไมเราไม่หนาวพร้อมๆกัน ร้อนพร้อมๆกันล่ะ

ถ้าโลกของเราตั้งตรงแบบในภาพ และโคจรไปรอบๆพระอาทิตย์เป็นวงกลมแบบที่มีรัศมีการโคจรแบบคงที่ โลกเราทั้งใบก็จะมีฤดูการเดียวไม่มีความแตกต่างกันในแต่ละเดือน และ ทั้่งโลกก็จะไม่มีการสลับกันร้อน สลับกันหนาวเลย

แต่ในความเป็นจริงแล้ว แกนโลก( Earth Axis) จะไม่ได้ตั้งฉาก 90 องศา แต่จะเอียงที่ 23.5 องศาแบบนี้และหมุนรอบตัวเองแบบเอียงๆอย่างนี้ตลอดเวลา แต่แสงของพระอาทิตย์ที่ฉายมายังโลกจะตรงเสมอสังเกตุสิครับ ว่าเงาที่แบ่งกลางวันกับกลางคืนจะตั้งฉากเสมอ เส้นเงาสว่าง-มืดนี้เค้าเรียกกันว่าเส้น Terminator ครับ เดี๋ยวจะมาพูดเรื่องนี้อีกที

จากภาพข้างบน ในราววันที่ 21 มิถุนายนของทุกปี โลกจะหันส่วนบนของโลกเข้าหาพระอาทิตย์ หรือพูดง่ายๆว่า เอียงเข้าไปหาความร้อนของพระอาทิตย์มากกว่าเดิม ดังนั้น ช่วงเวลาดังกล่าวเค้าจึงนับเป็นฤดูร้อนของประเทศส่วนมากที่อยู่ซีกบนของโลก เค้าจึงกำหนดวันนั้นให้เป็น Summer หรือฤดูร้อนของเค้าในทางเทคนิคเรียกว่าเป็นวัน Solstice คือ พระอาทิตย์ขึ้นไปอยู่ส่วนบนของโลกมากที่สุดตั้งฉากกับเส้น Tropic of Cancer

– แล้วทำไมฤดูร้อน กลางวันถึงยาวกว่ากลางคืน

ก็ดูสิครับ เส้น Terminator มันกินพื้นที่เกินแกนกลางของโลกเข้าไปอีกหมายความว่าโลกส่วนบนนี้ต้องหมุนรับแสงพระอาทิตย์เป็นเวลานานกว่าส่วนบนของโลกจะกลับเข้าไปที่เงามืด(กลางคืน)อีกที ทำให้เรารู้สึกว่ากลางวันยาวกว่ากลางคืนนั่นเองครับ

ในภาพเดิมแต่เมื่อมองมาที่ซีกโลกส่วนล่างบ้าง เราจะเห็นว่า เพราะโลกมันเอียง โลกทางใต้จึงเอียงห่างออกไปจากพระอาทิตย์ ทำให้ความร้อนมาถึงโลกส่วนล่างน้อยลงรับความร้อนน้อยลงแถมที่ขั้วโลกใต้ ก็จะแทบอยู่ในเงามืดตลอดเวลาไม่เห็นพระอาทิตย์เลยอีกด้วยดังนั้น ดังนั้นซีกโลกทางใต้จึงเป็นฤดูหนาวในขณะที่ซีกโลกข้างบนเค้าร้อนกันแทบตับแตกครับ

——————————————————————————————

ที่นี้มาดูกันว่า อะไรเกิดขึ้นตอนช่วงปลายปีในเดือนธันวาคมที่ซีกโลกด้านบนหนาวหิมะตกเพราะหันซีกโลกด้านบนออกไปจากพระอาทิตย์ อากาศโลกซีกบนเป็นฤดูหนาว

ซานตาคลอสใส่เสื้อหนาวออกมาแจกของขวัญให้เด็กๆ นั่นก็เพราะว่า ซีกโลกด้านบนเอียงตัวห่างออกไปจากพระอาทิตย์และหันด้านใต้เข้าหาพระอาทิตย์แทนดังนั้น สิ่งที่เกิดขึ้นคือ ซีกโลกด้านบนจะเป็นฤดูหนาว ซีกโลกด้านใต้จะเป็นฤดูร้อนกลางวันของซีกโลกใต้จะยาว และ วันปีใหม่ของชาว Australia จึงร้อนตับแตกและขั้วโลกใต้ก็จะรับแสงพระอาทิตย์มากขึ้น เกิดการละลายของน้ำแข็งขั้วโลกลงทะเล

——————————————————————————————-

ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นเพราะ แกนโลกเอียงสลับด้านกันเข้าหาพระอาทิตย์ และหมุนไปรอบๆพระอาทิตย์อย่างไม่หยุดนิ่ง เรามาดูกันว่า ความต่อเนื่องอันเกิดจากโลกที่หมุนรอบพระอาทิตย์แบบเอียงๆ จะเกิดอะไรขึ้นแต่ละช่วงครับ

จากภาพข้างบนนี้

1) โลกที่อยู่ทางขวา คือโลกที่หันด้านบนห่างออกไปจากพระอาทิตย์และหันด้านล่างเข้าหาพระอาทิตย์ในวันที่ 21-22 ธันวาคมซึ่งจะเป็นวันที่พระอาทิตย์ลงไปตั้งฉากกับเส้นรุ้งที่เรียกว่า Tropic of Capricon ที่ซีกโลกส่วนล่างแล้วพระอาทิตย์จะเริ่มเคลื่อนตัวขึ้นมาเรื่อยๆ

 2)จนมาถึงวันที่ 21-22 มีนาคม ซึ่งจะเป็นภาพที่โลกอยู่ส่วนบนของภาพ วันนั้นเป็นวันที่พระอาทิตย์เคลื่อนขึ้นมาส่องแสงตั้งฉากกับเส้นศูนย์สูตร Equator  เค้าเรียกวันนี้ว่า Spring Equinoxเพราะจะเป็นวันที่โลกส่วนบนเริ่มอุ่นขึ้น เพราะเริ่มเองตัวเข้าใกล้พระอาทิตย์มากขึ้นและเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิดอกไม้ก็เริ่มบานและเส้น Terminator จะทาบพอดีกับเส้นขั้วโลก ดังนั้นจึงเป็นวันที่กลางวันและกลางคืนยาวเท่ากันพอดี คือ 12 ชั่วโมงเท่ากัน

3) เมื่อโลกหมุนรอบพระอาทิตย์มาจนถึงเดือน มิถุนายน วันที่ 21-22 โลกก็ถึงวันที่โลกหันส่วนบนเข้าหาพระอาทิตย์มากที่สุด เป็นวันที่โลกด้านบนร้อน

เพราะพระอาทิตย์ส่องตั้งฉากกับโลกด้านบนที่เส้น Tropic of Cancer โลกส่วนบนจึงเป็นฤดูร้อนครับ

และโลกด้านล่างหนาวขั้วโลกแทบไม่เห็นแสงอาทิตย์เลย

4) แล้วโลกก็หมุนมาถึงเดือนกันยายนวันที่ 22-23 โลกก็จะมาถึงวันที่เรียกว่า Equinoxอีกวันนึง แต่เป็นวันที่ซีกโลกทางเหนือกำลังจะเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง จึงเรียกวันนี้ว่าเป็นวัน Autumn Equinoxขั้วโลกใต้ที่ไม่ได้เห็นพระอาทิตย์เกือบ 6 เดือน ก็จะเริ่มเห็นพระอาทิตย์บ้างตอนเที่ยงแต่เห็นที่ขอบฟ้า

แปลว่า โลกกำลังจะหันด้านล่างเข้าหาพระอาทิตย์ ขั้วโลกใต้กำลังจะอุ่นขึ้นแต่ขั้วโลกเหนือกำลังจะเย็นลงอีกครั้งแล้วโลกก็หมุนไปอีกจนถึงเดือนธันวาคม เป็นรอบสลับกันไปแบบนี้เรื่อยไปทุกๆปี

————————————————————————————-

ดังนั้นเพราะโลกมันเอียง จึงทำให้ในช่วงปีใหม่ของออสเตรเลีย จึงมีอากาศร้อนจึงเป็นงาน New Year’s Eve On the Beach ที่สวมเสื้อผ้าสบายๆ

ในขณะที่โลกส่วนบนกำลังเตรียมฉลองปีใหม่กันด้วยหิมะ และ ภาพซานตาคลอสที่คุ้นเคยจึงสวมชุดกันหนาวออกมาแจกของขวัญเด็กๆ กันนี่เอง ครับที่เล่ามาทั้งหมดนี้ เพื่อจะเล่าว่า ฤดูกาลหมุนเวียนเปลี่ยนกันไปได้อย่างไร

—————————————————————————————-

ส่วนประเทศของเราแม้จะอยู่ซีกโลกด้านบน แต่เราก็อยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตร เราจึงมีความเปลี่ยนแปลงน้อย และรับแสงอาทิตย์จำนวนมากเกือบตลอดทั้งปีดังนั้นเราจึงไม่ค่อยจะหนาว แต่จะมีฝนชุกแทนครับ ข้อดีอย่างนึงคือประเทศเราไม่ร้อนเกินไป ไม่หนาวเกินไป อาหารมีตลอดทั้งปี ทะเลสวย และเที่ยวเมืองไทยได้ตลอดทั้งปีเลยครับ

อากาศเริ่มเย็นแล้วไป เขาใหญ่ กันไหมครับอากาศกำลังเย็น เขาใหญ่ทำไมอากาศเย็นสบายตลอดปี ลองอ่านไหมครับ